Charnes, W.W. Cooper i E. Rhodes pod koniec lat 70. XX wieku zwrócili uwagę na kwestię porównywania między sobą efektywności różnych systemów uwzględniająć koncepcję, która powstała 20 lat wcześniej. Jej twórcą był M.J. Farrella.
W tej koncepcji efektywność oznaczała stosunek sumy ważonych efektów do sumy ważonych nakładów. Tak właśnie powstała Data Envelopment Analysis, czyli metoda analizy danych granicznych, metoda granicznej analizy danych lub tak zwana metoda analizy efektywności granicznej.
DEA przyczynia się do analizy efektywności skończonej liczby obiektów zwanych jednostkami decyzyjnymi.
Jednostki powinno się dobierać na podstawie jednorodnego celu działalności oraz warunki rynkowe.
Metoda DEA jest stosowana wobec obiektów o zbliżonej charakterystyce działalności. Liczba tych jednostek nie powinna być jednak zbyt duża lub zbyt mała, ze względu na mylną identyfikację jednostek nieefektywnych jako efektywne. Zbyt duża liczba jednostek z drugiej strony przyczynia się do zachwiania jednorodności grupy.
Zastosowanie metody DEA:
- Analiza działalności podmiotów z ich wynikami
- Poszukiwanie wag maksymalizujących efektywność danego przedsiębiorstwa
- Badanie relacji między poziomem wielu nakładów i wielu efektów
- Pozwala na ustalenie krzywej efektywności, pozwalające na określenie efektywności technicznej, w przypadku kiedy obiekty znajdują się na tejże krzywej
- Ustalenie realistycznych celów
- Sformułowanie programów naprawy istniejącej sytuacji
Zalety metody DAE:
- Obiektywność
- Ogólność
Wady metody DAE:
- Brak odporności na nietypowe wyniki obserwacji
- Nadmiarowość rozwiązań
Bibliografia:
Charnes A., Cooper W.W., Rhodes E. (1978), Measuring the Effi ciency of Decision Making Units, „European Journal of Operational Research”
Farrell M.J. (1957), The Measurement of Productive Effi ciency, „Journal of the Royal Statistical Society”
Kucharski A. (2011), Metoda DEA w ocenie efektywności gospodarczej, Łódź
Ćwiąkała-Małys A., Nowak W. (2009), Sposoby klasyfi kacji modeli DEA, „Badania Operacyjne i Decyzje”
Kisielewska M. (2005), Charakterystyka wybranych metod pomiaru efektywności bazujących na krzywych efektywności, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław