Gospodarka cyrkularna jest systemem gospodarczym mającym na celu zminimalizowanie strat oraz zużywania jednorazowych zasobów/ surowców. Dlatego też system uwzględnia projektowanie poszczególnych elementów w prosty sposób, tak aby było możliwe ponowne wykorzystanie poszczególnych jego części.
Inne nazwy gospodarki cyrkularnej to Gospodarka okrężna, Gospodarka obiegowa, Gospodarka o cyklu zamkniętym, Gospodarka o pętli zamkniętej, Model „od kołyski do kołyski”
Gospodarka cyrkularna jest odpowiedzią na niezadowolenie gospodarki linearnej, generującej ogromne ilości odpadów. Dlatego tak ważne stało się stworzenie zrównoważonego systemu zagospodarowania odpadami (ponowne użycie produktów).
Ekonomia cyrkularna propaguje podejście systemowe, traktujące badane obiekty jako otwarte systemy tworzące całkiem nową całość. Zdolność do połączenia podejścia sektorowego oraz synergicznego, dodaje ekonomii cyrkularnej siły, pozwalającej na:
- ulepszeniu efektywność i produktywność
- zredukowaniu błędy oraz nieefektywne zużycie materiałów, które z kolei pociąga za sobą ogromne koszty.
- stworzeniu większą wartość dla ludzkości
Systemowe podejście ekonomii cyrkularnej pozwala na integrację aspektów ekonomicznych, społecznych, przyrodniczych na każdym z poziomów gospodarowania:
- poziom mikro – poprzez tworzenie ekoprojektów, ekoproduktów, minimalizację odpadów, wprowadzanie systemu zarządzania środowiskowego, etc.
- poziom mezo – poprzez tworzenie ekoparków przemysłowych,
- poziom makro – tworzenie ekomiast, ekogmin, ekoregionów
Zasady gospodarki cyrkularnej:
- odpady stanowią surowce dla innych produktów. Odpadów powinno być jak najmniej – należy w taki sposób projektować produkt, aby w cyklu życia możliwe było pełne ponowne użycie wszystkich odpadów, które staną się surowcami dla innych systemów, materiałów i produktów, które będzie można wykorzystywać wielokrotnie w sposób bezpieczny,
- różnorodność to siła. Modułowość, wszechstronność i możliwość adaptacji powinny stać się priorytetem w gospodarce cyrkulacyjnej. Różnorodne systemy o wielu powiązaniach i skalach są bardziej odporne na wymagania,
- energia powinna pochodzić ze źródeł odnawialnych,
- myślenie systemowe – traktowanie gospodarki jako systemu, który zawiera wiele wzajemnie zależnych elementów,
- ceny produktów powinny odzwierciedlać rzeczywistość
Znaczenie filarów gospodarki w obiegu zamkniętym
Gospodarka cyrkularna gdy jest dobrze zaplanowana jest dobrą drogą do zrównoważonego rozwoju, o ile występuje synchronizacja trzech filarów:
- Państwa
- Przedsiębiorstwa
- Społeczeństwa
Polska jako członek Unii Europejskiej zobowiązana jest do wprowadzania dyrektyw, planów, strategii i innych dokumentów obrazujących wizję rozwoju Europy i jej gospodarki. Dokumentów dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym jest kilka, m.in. dyrektywa wprowadzająca zmiany w gospodarce odpadami-COM (2014)397 final [4].
Bibliografia:
- Burchart-Korol D. (2016), Zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi bazując na gospodarce cyrkulacyjnej, Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska nr 87
- Raftowicz-Filipkiewicz M. (2015), Ekonomia cyrkularna – wyzwanie i konieczność zrównoważonego rozwoju, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, nr 40
- Zarębska J. (2017), Gospodarka o obiegu zamkniętym drogą do zrównoważonego rozwoju, Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji, nr 6