Czynniki produkcji (nakład) są to dobra/ usługi, które wykorzystuje się podczas produkcji dóbr zaspokajających potrzeby klientów. Można rozróżnić dobra – czyli środki, których celem jest zaspokojenie potrzeb konsumentów, produkty – jako skutek procesu produkcji oraz zasoby – czynniki produkcji.
W procesie produkcji biorą udział różne czynniki, dlatego pojawiła się konieczność ich uporządkowania. Uczynił to Jean-Baptiste Say – francuski ekonomista, który zaklasyfikował je następująco. Czynniki według niego dzielą się na ziemię, pracę oraz kapitał.
Joseph Schumpeter – austriacki ekonomista poszerzył tą listę o dodatkowy czynnik – przedsiębiorczość.
Warto mieć na uwadze fakt, że czynniki mogą w czasie się zmieniać, więc dodatkowo można je zaklasyfikować jako stałe i zmienne. Wpływ na ich wykorzystanie ma oczywiście ich koszt oraz dostępność w danym momencie, lub na przestrzeni czasu. Po analizie przedsiębiorstwa produkcyjne muszą wybrać najlepszą dla siebie technologię produkcji.
Podział czynników produkcji
- Ziemia/ zasoby naturalne – należą do nich wszelkie dobra pochodzenia naturalnego, dary natury (woda, gleba, surowce, powietrze). Dlatego jeśli człowiek chce zwiększyć podaż dóbr konsumpcyjnych, to musi zdecydować się na zwiększenie swojego wysiłku lub na podaży dóbr kapitałowych.
- Praca/ zasoby ludzkie – czyli umysłowe oraz fizyczne wykorzystanie ludzkiej energii do m.in. łączenia procesów na produkcji, innowacje, modernizacje. Czynnik ograniczony przez dostępność ekspertów, specjalistów, pracowników fizycznych.
- Zasoby kapitałowe – w skład których wchodzą m.in. wytworzone dobra, zasoby trwałe, potencjał ludzki, a także środki produkcji (maszyny, materiały, surowce, narzędzia). Ich wielkość wpływa na produktywność gospodarki.
- Przedsiębiorczość – zdolność do efektywnego wykorzystania ziemi, kapitału ludzkiego oraz zasobów kapitałowych
Czynniki produkcji możemy również podzielić na:
- stałe czynniki produkcji – jest to czynnik którego nakład nie może ulec zmianie.
- zmienne czynniki produkcji – jest to czynnik którego nakład może ulec zmianie nawet w krótkim okresie.
Wpływ czynników produkcji na zarządzanie oraz technologie produkcji:
- technologia kapitałochłonna – jest to taka produkcja, która pochłania bardzo dużo kapitału nie dając zbyt dużo zysku
- technologia pracochłonna – w której bardzo dużo pochłania praca (fizyczna, umysłowa)
Wraz ze zmianami cen czynników produkcji przedsiębiorstwo może także stosować różnego rodzaju substytuty dążąc do minimalizacji kosztów.
Bibliografia
- Beyer K. (2011), Wiedza jako kluczowy zasób w nowej gospodarce, Studia i prace wydziały nauk ekonomicznych i zarządzania, nr 21
- Ciekanowski Z. (2014), Kapitał ludzki najistotniejszym elementem w organizacji, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Administracja i Zarządzanie, nr 101
- Dach Z. (2012), Mikroekonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
- Klimczak B. (2015), Mikroekonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław