Centrum kosztów jest miejscem powstania kosztów. Określa zyskowność oraz wspiera dobre rozplanowanie budżetów w firmie. Koszty dzieli się ze względu na cele, na które ma zostać wykorzystany dany koszt. Pozwala to na zapewnienie wglądu w dany stan finansów.
Odpowiedzialność centrum kosztów jest wyrażona poprzez:
- podejmowanie decyzji zapewniających wykonanie zadań rzeczowych i zgodności poniesionych kosztów kontrolowanych z budżetem,
- wyjaśnienie powstałych odchyleń, także tych spowodowanych czynnikami niezależnymi od centrum, i podjęciu odpowiednich działań korygujących
Trzy warunki, które powinno spełniać Centrum Kosztów:
- umożliwienie wyrażenie rezultatu ośrodka w postaci miernika odzwierciedlającego powstanie kosztów w ośrodku,
- stanowić obszar odpowiedzialności,
- sporządzanie dowodów księgowych.
Kryteria utworzenia centrum kosztów:
- organizacja przestrzenna – uwzględnia różnorodność kosztów
- miejsce powstania kosztów MPK – przypisuje koszty do miejsc ich powstawania
- funkcje przedsiębiorstwa – grupuje czynności wykonywane w różnych działach w firmie, aby stworzyć jedno centrum kosztu
Rodzaje kosztów:
- kontrolowane/ niekontrolowane
- stałe/zmienne
- bezpośrednie/ pośrednie
- przesądzone/ nieprzesądzone
- działalność inwestycyjna/ działalność eksploatacyjna
- decyzyjne/ niedecyzyjne
Wady Centrum Kosztów:
- niezdefiniowane powiązania między budżetowaniem a wynagrodzeniami
- planowanie kosztów z zapasem
- Kierowanie uwago na koszty a nie na przychód czy wynik finansowy
- Wydawanie środków na koniec okresu budżetowego
Zalety Centrum Kosztów:
- Łatwość prowadzenia kontroli budżetowych
- Zapewnienie nadzoru kierowniczego
- Wzrost świadomości kosztowej wśród osób decyzyjnych
- Kontrola zasobów
- Współzależność kosztów zapewniająca kontrole wszystkich kosztów w organizacji
- Jasny podział kosztów
Kontrola kosztów przebiega według kilku punktów:
- ustalenie wartości wzorcowej
- pomiar wartości realnej
- porównanie rezultatu pomiarów z wartością wzorcową
- ustalenie przyczyny powstania odchyleń
- działania modyfikujące
Bibliografia:
- Czakon W. (2011), Planowanie i kontrola budżetowa w organizacjach, Wolters Kluwer, Warszawa
- Dobija M. (2008), Rachunkowość zarządcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Świderska G. (red.) (2017), Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza, Difin, Warszawa
- Foremna-Pilarska M. (2013), Centra kosztów – organizacja struktury i procesów w controllingu, Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej nr 17