CEFTA (Central European Free Trade Agreement) – Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu podpisane w grudniu 1992 roku w Krakowie przez Polskę, Czechy, Słowację i Węgry. Umowa weszła w życie 1 stycznia 1993 roku
Geneza powstania
Po upadku komunizmu w 1989 roku wiele państw dawnego bloku wschodniego musiało przejść z systemu gospodarki centralnie kierowanej na gospodarkę liberalną. Dlatego też Polska zaczęła wprowadzać zmiany oparte na zbudowaniu systemu odpowiadającego potrzebom gospodarki rynkowej czyli przykładowo należało przeprowadzić ogromną liczbę przekształceń własnościowych oraz szeroko pojętą restrukturyzację sporcie światowym cała Europa Wschodnia miała w 1992 roku udział 3,7%.
Główne założenia
- Usuwanie barier celnych
- Integrację i współpracę gospodarczą państw członkowskich
- Zwiększenie dynamiki handlu między państwami Europy Środkowo-Wschodniej
- Stopniowe znoszenie ceł wybranych produktów
Charakterystyka porozumienia
- nie ma rozbudowanej struktury (brak organu administracyjnego) oraz innych, większych uprawnień
- nie posiada własnego kapitału
- nie ma możliwości prowadzenia negocjacji międzynarodowych na własną rękę
- decyzje podejmują reprezentanci wszystkich państw członkowskich.
Skład porozumienia zmieniał się na przestrzeni lat i do organizacji dołączyły kolejne państwa takie jak:
- Słowenia (1996),
- Rumunia (1997),
- Bułgaria (1999),
- Chorwacja (2003)
- Macedonia (2006).
- Albania, Bośnia i Hercegowina, Mołdawia, Czarnogóra, Serbia oraz UNMIK (2007).
Skutki działalności CEFTA
- Ciągły wzrost wymiany handlowej pomiędzy państwami będącymi członkami porozumienia – pięciokrotny wzrost importu do UE z krajów Cefty w latach 1986-1995
- Poprawa sytuacji na krajowych rynkach i nabycie umiejętności prowadzenia współpracy gospodarczej
- Krótszy czas wdrażania nowych państw po przystąpieniu do Unii Europejskiej
- Pojawienie się nowych rynków zbytu oraz dostęp do nowych źródeł zaopatrzenia dla producentów i przedsiębiorstw handlowych
Korzyści wynikające z przynależności do CEFTA
- Znaczny wzrost wymiany handlowej między państwami członkowskimi.
- Poprawa sytuacji na rynkach krajowych
- Przygotowanie państw członkowskich do przyszłego członkostwa w Unii Europejskiej
Bibliografia
- Fronczek M., (2013), Tendencje w polskim handlu zagranicznym na tle handlu światowego, „Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, Uniwersytet Ekonomiczny im. K. Adamieckiego w Katowicach, nr 756
- Muś J. (2019), CEFTA: rozwój i bariery w handlu zagranicznym, Instytut Europy Środkowej, Nr 76
- Skodlarski J. (2012), Historia gospodarcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Szpak J. (2001), Historia gospodarcza powszechna, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Zajączkowska-Jakimiak S. (2002), Stosunki gospodarcze Unii Europejskiej z CEFTA i Mercosur, Gospodarka Narodowa – Polish Journal of Economics, nr 3/2002 vol. 174