Zrównoważona Karta Wyników ZKW (BSC- Balanced Scorecard) to kompleksowy instrument służący do zarządzania strategicznego. Wykorzystuje mechanizm pomiaru pozwalając na umiejscowienie długoterminowej strategii w systemie zarządzania danej firmy.
System ten pozwala na nakierunkowanie działań na najważniejsze aspekty w przedsiębiorstwie poprzez monitorowanie działań oraz kontrolę efektywności podejmowanych decyzji. Usprawniając tym samym weryfikację błędów oraz wdrożenie działań naprawczych.
Celem Zrównoważonej Karty Wyników jest zachowanie spójności między celami strategicznymi a misją, wizją i podejmowanymi przedsięwzięciami firmy. Określenie celów oraz zdefiniowanie mierników odwołuje się do czterech perspektyw.
Historia BSC
BSC powstała ok 1980 roku kiedy to firma Analog Devices Inc. przygotowała metodę służącą do określania wielkości osiągnięć danej organizacji. Metoda ta została nazwana Corporate Scorecard. Metoda Balanced Scorecard opracowana została przez R. Kaplana oraz D. Nortona. Pierwszy raz nazwa Zrównoważona Karta Rozwoju padła w 1992 roku w artykule „Business Harvard Review”.
Autorzy tej metody podkreślili fakt, że w celu zwiększenia krótkoterminowo wyniku finansowego zmniejszeniu ulega kwota finansowania przeznaczona na instruktaże oraz szkolenia pracowników. Ma to oczywiście negatywny skutek w odniesieniu do całej firmy, ale niestety jest in widoczny
z perspektywy czasu.
Rozwój tej metody doprowadziły do tego, że stała się ona jednym z głównych narzędzi służących do prowadzenia przede wszystkim dużych przedsiębiorstw.
Perspektywy Zrównoważonej Karty Wyników
- Finansowa – do jej określenie służą mierniki finansowe umożliwiające ocenę efektów finansowych wdrożonej strategii. Perspektywa przedstawia sposób realizacji strategii
w odniesieniu do kondycji ekonomicznej firmy. - Klienta – przedstawia segmenty rynku, w których dana firma chce najsilniej konkurować wykorzystując mierniki związane z udziałem podmiotu w obsłudze konsumentów pochodzących z danego rynku. Perspektywa ta ukazuje także poziom zadowolenia klientów.
- Procesów wewnętrznych – określa poprzez mierniki procesy stanowiące wartość dla konsumenta
- Rozwoju – mierniki ukazują długoterminowy rozwój i proces doskonalenia i uczenia się
Kaplan i Norton zauważyli, że pracownicy nie mają motywacji do pracy oraz realizacji długoterminowych celów. Jednak połączenie wymiernych celów dla firmy z ich wynagrodzeniem sprawia, że pracownikom zaczyna zależeć. Strategiczna Karta Wyników prowadzi do stworzenia strategii opartej na przyczynach i skutkach w podejmowanych działaniach i celach.
Zalety Zrównoważonej Kart Rozwoju
- Zwiększenie atrakcyjności, a co za tym idzie także wartości firmy dla interesariuszy
- Efektywniejszą realizację inwestycji strategicznych
- Wyznaczenie strategii firmy w oparciu o cztery perspektywy
- Zwiększenie zaangażowania pracowników
- Polepszenie spójności w obszarach firmy
- Dobór odpowiednich wskaźników
- Mnogość wykorzystywania: do oceny karty dokonań działów czy indywidualnych osiągnięć pracowników
- Ocena określonych celów oraz sposobu ich realizacji
- Łatwiejsze uczenie się organizacji
- Lepsze planowanie, usprawnianie procesów
- Określenie mierników oraz ich integracja z systemami zarządzania
Proces tworzenia Karty Wyników
- Przełożenie strategii firmy na konkretne cele – Zarząd firmy podejmuje decyzje dotyczącą tego, czy nacisk będzie kładziony na wzroście przychodów i udziału w rynku czy na płynności finansowej
- Określenie segmentu rynku w którym firma będzie konkurować
- Ustalenie mierników i celów w perspektywie procesów wewnętrznych
- Wskazanie jakie czynniki wpływają na zdefiniowane cele
- Wyjaśnienie pracownikom długoterminowych celów (najlepiej trzy lub pięcioletnich) oraz ich integracja
- Strategiczne sprzężenie zwrotne oraz proces uczenia się
Wdrożenie Zrównoważonej Karty Wyników w proces strategii przez firmę
Bibliografia:
Kaplan, D. Norton, Strategiczna Karta Wyników. Jak przełożyć strategię na działanie?, WN PWN, Warszawa 2001, s. 30.
Szymańska, Zrównoważona Karta Wyników jako narzędzie realizacji strategii na przykładzie usług hotelarskich, Rocznik Naukowy Wydziału Zarzadzania w Ciechanowie, (VIII), 2004
BSC