TCO – Total Cost of Ownership
Całkowity koszt posiadania – to suma wszystkich kosztów związanych z posiadaniem produktu. Począwszy od zakupu sprzętu, licencji, szkolenia, wdrożenie, usuwanie awarii oraz likwidację danej rzeczy.
Model ten ma na celu pomóc rozdzielić i zrozumieć koszty związane z bezpośrednim i pośrednim użytkownikiem końcowym.
TCO może być stosowany do analizowania zakupu produktów z różnych branż np. IT, samochodowym.
Miarą TCO według Gartner Group służącą do wyliczenia całkowitych kosztów posiadania systemu informacyjnego są:
- Capital – kapitał trwały, w tym przypadku jest to sprzęt komputerowy
- Futz Factor – koszty związane ze stratą czasu pracowników
- Application Development – koszty tworzenia oprogramowania
- Peer Support – koszt sparcia
- Technical Support – koszt wsparcia technicznego
- Formal Learning – koszt szkolenia
- Informal Learning koszty niesformalizowanej nauki np. książki
- Admin – koszty administracji
- Data Management – koszty związane z zarządzaniem danymi
- Supplies – koszty zapasów i dostaw
Narzędzia modelu TCO
- TCO Snapshot – przedstawia możliwe przyszłe kategorie kosztowe TCO. Narzędzie oparte jest na danych pochodzących z kilku różnych sektorów i branż, a zwłaszcza ich modeli najlepszych praktyk oraz wskaźników.
- Analiza TCO – daje możliwość dokładnej analizy podzielonej na segmenty działalności”
- Wizja – określenie miejsc objętych TCO, podziału odpowiedzialności oraz określenie modelu przyszłej współpracy
- Plan – związany z gromadzeniem danych poprzez np. badania, ankiety
- Analiza danych – przy pomocy narzędzi dobranych indywidulanie do wybranej metody
- Raport końcowy – przedstawiający rekomendację działań mających na celu obniżenie TCO
Czynniki TCO
Czynnikami, które wpływają na zmianę TCO to:
- Technologia, a właściwie jej implementacja
- Ludzie – szkolenia dla pracowników
- Procesy zautomatyzowania i wprowadzania szybszych rozwiązań
Analiza wartości
Opracowana w 1947 roku przez L.D. Milesa – pracownika General Electric. Pierwotnie była stosowana do racjonalizacji produkcji. Jednak z czasem była także stosowana w celach pozaprodukcyjnych. Jej największa ekspansja nastąpiła w latach 50, a w Polsce w latach 60/70.
Koncepcja analizy wartości
Według A.Garrat analiza wartości jest analizą funkcjonalną połączoną z twórczym myśleniem. Celem jest wytworzenie nowego wyrobu, charakteryzującego się identycznymi cechami co wcześniejszy produkt, ale o niższym koszcie wytworzenia.
Celem analizy wartości jest wyeliminowanie wszelkiego rodzaju dysharmonii. Takie działanie może być osiągnięte poprzez ustalenie systemu charakteryzującego się zadowalającymi funkcjami przy zachowaniu niższych kosztów. Takie nieuzasadnione koszty wykryte podczas analizy wartości mogą powstać m.in. poprzez zaniedbanie, brak czasu, brak kreatywności w tworzeniu nowych rozwiązań, podejmowanie decyzji bez wcześniejszych analiz opłacalności.
System organizacyjny, funkcja, wartość – podstawowe pojęcia w analizie wartości
- System organizacyjny – jest to kompleks elementów, które są ze sobą wzajemnie powiązane ze względu na funkcje jakie są przez nie pełnione. Każdy z podsystemów i nadsystemów pozostaje w stałej interakcji. Celem systemu jest zaspokojenie poszczególnych potrzeb danego środowiska. System, w którym są zarówno ludzie oraz rzeczy nazywa się organizacyjnym
- Funkcja – jest ważna przy określaniu cech danego wyrobu. Jakie z nich są niezbędne oraz zapewniają tańsza i lepsza realizacje.
- Wartość – jest to zestaw cech, które są dostarczane przez dany obiekt.
Etapy analizy wartości
Biliński, J. Ceraficki i A. Nowakowski przedstawili kroki i realizację analizy wartości:
- Sprecyzowanie zadania
- Zebranie informacji
- Krytyczna ocena dotychczasowego rozwiązania
- Opracowanie propozycji rozwiązań
- Wybór najlepszego rozwiązania
- Opracowanie projektu
- Realizacja
Na wstępie są przyjmowane kryteria wyboru w danym określonym obszarze, szczegóły prowadzonych badań oraz rozdzielenie zadań. Zakres prowadzonej analizy może odwoływać się do całego przedmiotu lub tez do konkretnych zespołów, podzespołów lub części. Przy dokonywaniu zmian ważne jest także ustalenie obszaru niezmienności. Po to, aby nie tracić czasu na kwestie, które nie mogą ulec zmianie. Aby zmiana była jak najbardziej efektywna należy ustalić: podstawowe parametry, określić ograniczenia użyteczności wyrobu, obowiązujące terminy, czas badań oraz skład zespołu dokonującego analizę.
Kolejnym krokiem jest identyfikacja źródeł informacji i metod ich zbierania w zakresie kosztów, analizę spełnionych funkcji oraz produkcji u konkurencji. Informacje przede wszystkich pochodzą z dokumentacji prawnej i technicznej, produktów konkurencji, rozmów z pracownikami i kierownictwem jednostki.
Funkcje jakie spełnia dany produkt można przyporządkować do jednej z grup:
- Podstawowe, które są niezbędne do uzasadnienia istnienia obiektu
- Potrzebnych, które podnoszą atrakcyjność obiektu
- Zbędnych, które nie przynoszą korzyści dla danego przedmiotu
Ostatnim krokiem w analizie wartości jest realizacja projektu. Rozwiązania, które zostały zaakceptowane na drodze określenia danych kryteriów wyboru są wdrażane.
Jedynym problemem występującym w analizie wartości jest rozgraniczenie wpływu poszczególnych funkcji na uzyskanie mierzalnej wartości jeżeli rozpatrywane są skomplikowane obiekty.
Źródła:
https://mfiles.pl/pl/index.php/TCO
https://mfiles.pl/pl/index.php/Analiza_warto%C5%9Bci
https://analizy-prognozy.pl/analiza-prognoza-finansowa/wycena/rynku/
https://pl.tradingview.com/symbols/GPW-LPP/technicals/
Biliński W., Ceraficki J., Nowakowski A., Analiza wartości, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972