Struktura organizacyjna – jest to sposób organizacji firmy w sposób formalny. Na nią składa się szereg elementów takich jak m.in. działy, stanowiska, komórki organizacyjne oraz powiązania między nimi.

Struktura służy także do formalnego podziału obowiązków, zadań między jej uczestnikami, a także ukazuje ich hierarchię, wspomagając przepływ informacji na każdym poziomie, ułatwiając komunikację. Odpowiednie określenie zadań podnosi efektywność pracowników oraz ogranicza czas wykonywania konkretnych czynności.

Pytania, jakie mogą pojawić się w czasie tworzenia struktury organizacyjnej:

• kto, co i od kogo wie i jak ma tę wiedzę wykorzystać
• kto, o czym i z kim decyduje i kto, komu w jakiej sprawie podlega
• jaki jest podział przywilejów
• kto z kim może i powinien kontaktować się i współpracować, a jakie związki są zakazane

Podział struktur organizacyjnych

• Podstawowe
  • dywizjonalna: tworzona na podstawie efektów osiąganych przez przedsiębiorstwo. Struktura może być ze względu na podzielona na procesy zachodzące w przedsiębiorstwie lub obszary geograficzne (dywizje), na których działa. Zwykle występuje w dużych, zdywersyfikowanych przedsiębiorstwach działających w kilku regionach lub krajach . Zakupy mogą być funkcją centralną lub przypisaną do każdej dywizji
  • macierzowa: oparta na dwóch formach departamentalizacji: funkcjonalnej i projektowej nakładających się na siebie dwóch kryteriach scalania. Wydziały funkcjonalne stanowią podstawę stworzenia macierzy
  • zadaniowa: polega na hierarchicznym opisie działań i zadań, w taki sposób aby ich odpowiednie wykonanie gwarantowało realizację celu jakim jest wykonanie projektu
  • hybrydowa (mieszana)

• Ze względu na podział zadań
  • Struktura typu M (Multidivisional)
  • Struktury typu U (unitary)
  • Struktura typu H (holding)

• Ze względu na rozpiętość kierowania
  • Struktura płaska
  • Struktura smukła

• Klasyczne
  • funkcjonalna: tworzona na podstawie wielkości nakładów niezbędnych do wykonania głównych zadań organizacji np. produkcja, marketing, sprzedaż, finanse, HR. Zakupy mogą być funkcja oddzielną (pion zakupów) lub działać jako komórki w każdej jednostce organizacyjnej
  • liniowa: występują w niej dwa rodzaje stanowisk: kierownicze oraz robotnicze. Kierownik ma pod sobą nieograniczoną liczbę robotników. Może także zdarzyć się sytuacja w której kierownik wyższego szczebla zarządza kierownikami niższego
  • liniowo – sztabowa: oprócz określonych ról (kierownik, robotnik) struktura została poszerzona o jednostki specjalistyczne. Doradców, którzy doradzają poprzez wykonywanie analiz, badań czy dostarczanie niezbędnych informacji potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania firmy

• Nowoczesne
  • Wirtualna
  • Procesowa
  • Sieciowa
  • Fraktalna

• Ze względu na konfigurację strukturalną
  • Biurokracja profesjonalna
  • Adhokracja
  • Struktura polityczna
  • Struktura prosta
  • Biurokracja maszynowa
  • Struktura dywizjonalna
  • Struktura misyjna

Bibliografia:

• Jemielniak D., Latusek-Jurczak D. (2014). Klasyka teorii zarządzania. Ćwiczenia, przykłady, testy , Wydawnictwo Poltex, Warszawa
• Jemielniak D., Latusek-Jurczak D. (2014).. Teoria i praktyka w pigułce , Wydawnictwo Poltex, Warszawa
• Koźmiński A., Jemielniak D. (2011). Zarządzanie od podstaw , Oficyna, Warszawa
• Koźmiński A., Jemielniak D., Latusek-Jurczak D. (2014).  , Oficyna, Warszawa
• Stabryła A. (2013). Podstawy organizacji i zarządzania. Wybrane problemy i przykłady praktyczne , Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Stabryła A. (2011)., Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nauki o Zarządzaniu nr 216
• Zakrzewska-Bielawska A. (red.) (2012). Podstawy zarządzania. Teoria i ćwiczenia , Oficyna, Warszawa
• Zakrzewska-Bielawska A. (2011). , Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej