Realizacja strategii zakupowej a sytuacja rynkowa
Działy zakupów w przedsiębiorstwach zakupują surowce i różnego rodzaju materiały, które charakteryzują się innym stopniem przetworzenia oraz możliwości zastosowania pod względem technicznym.
Mnogość asortymentu na rynku wymusza odpowiednie podejście do realizacji procesu zakupowego począwszy od planowania, przez organizację, na realizacji kończąc. Ważne jest uświadomienie sobie faktu, że jest to proces skomplikowany. Wymagający skupienia, dobrej organizacji, precyzji wykonania oraz podejmowania odpowiednich decyzji w trakcie jego trwania.
Można wyróżnić różne grupy asortymentowe:
- półfabrykaty podlegające obróbce,
- paliwa stałe, płynne, gazowe
- specjalizowane podzespoły i zespoły
- gotowe elementy kooperacyjne, montowane w wyrobach finalnych przedsiębiorstw
- surowce i materiały wyjściowe,
- materiały codziennego zastosowania,
Ważne w procesie pozyskiwania materiałów i surowców z rynku są transakcje rynkowe. Rynek charakteryzuje się wysokim poziomem konkurencji. Każdy z nabywców stara się nawiązać jak najlepsze kontakty biznesowe, które zapewnią mu ciągłość przedsiębiorstwa m.in. pod względem produkcji.
Wszystko opiera się na pozyskaniu jak najkorzystniejszych warunków handlowych, znalezienie jak najlepszej oferty. Opartej na najkorzystniejszej cenie i warunkach płatności. Konkurencja jest rywalizacją pomiędzy niezależnymi przedsiębiorstwami. Odnoszą się one do wymiany rynkowej.
Konkurencja odbywa się w obrębie danego sektora rynkowego. Zależna jest od sił konkurencyjnych, które opisał Porter. Uwzględnia się w nich:
- Liczbę przedsiębiorstw na rynku.
- Różnorodność przedsiębiorstw na rynku.
- Bariery wejścia na rynek.
- Stopa wzrostu sektora.
- Koszty stałe.
- Koszty magazynowania.
- Koszty zmiany dostawcy lub podwykonawcy.
- Różnorodność dostępnych na rynku produktów.
- Skokowy przyrost zdolności produkcyjnych.
- Stawki strategiczne,
Te siły konkurencyjne wpływają na wypracowanie przez firmy strategii zakupowych. Strategia jest planem ukierunkowanym, perspektywicznym i ujednoliconym na działalność zakupową danego przedsiębiorstwa.
Niestety często zdarza się, że w sytuacji, kiedy przedsiębiorstwo sprawnie się rozwija i jego sytuacja na rynku jest korzystna przeważnie nikt nie zajmuje się tworzeniem odpowiedniej strategii. Dopiero w momencie kryzysu lub przeorganizowania przedsiębiorstwa są tworzone strategie, które przeważnie nie są aktualizowane przez długi okres czasu.
Tworzenie strategii zakupowych jest uzależnione tak jak już wcześniej zostało wspomniane od konkurencji oraz od cyklu życia produktu, w którym znajduje się przedmiot wymiany.
Cykl życia produktu można podzielić na kilka faz:
- faza wprowadzenia danego produktu na rynek – charakteryzuje się powolnym wzrostem sprzedaży. Konsumenci nie znają go, podchodzą z dozą niepewności. Tutaj wysokie pole do popisu ma sprzedawca, który musi wykazać się operacyjnie. W tej fazie najwięcej wydaje się na marketing i promocję. Cena samego dobra na tym etapie jest wysoka
- faza wzrostu – następuje w niej szybki wzrost sprzedaży danego produktu. Niestety dochodzi tutaj do produkcji tego samego dobra przez inne przedsiębiorstwa. Kupujący może sam zdecydować od kogo kupi dane dobro. Ale w tym przypadku przedsiębiorstwo, które zaczęło produkować dane dobro ma usystematyzowane źródło dostaw.
- faza spadku – związana jest ze zmianą gusty kupujących, wzrostem wymagań i oczekiwań klientów. Jest to końcowy etap życia produktu, w którym następuje rezygnacja ze współpracy z dostawcami. Ze względu na brak zainteresowania produkt zostaje wycofany z rynku.
Siła danego przedsiębiorstwa zależy od konkurentów, oferowanych produktów, układu sił. Siła przetargowa umożliwia przedsiębiorstwu dostosowanie się do wymagań współpracy lub ich dyktowanie.
Źródła:
1. Grzybowska, Strategie zakupowe, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej 2011
2. Kultys, 2007, Znaczenie konkurencji w teorii ekonomii”, D. Kopycińska (red.), Zachowania rynkowe w teorii i praktyce, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin,
3.Dach, 2002, Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.