Budżetowanie jest procesem obejmującym:

• Planowanie budżetu
• Tworzenie budżetu
• Zatwierdzenie budżetu
• Kontrolę budżetu

Na jego skuteczność może wpływać decentralizacja firmy, która wpływa na monitorowanie poszczególnych zadań budżetowych,  kontrolę nad wydatkami oraz weryfikacje działań wydatkowych wykonywanych przez kierowników niższego szczebla.

Budżet wpływa także na:

• Wzrost efektywności działania
• Optymalizację wykorzystywania zasobów
• Wspomaganie i kontrolę zarządzania
• Alokację zasobów
• Plany działań poszczególnych jednostek w przedsiębiorstwie

Najczęściej przyjmuje się rozliczenie budżetu w ciągu roku obrotowego, który jest tożsamy z rokiem kalendarzowym. Można także podzielić go z łatwością na mniejsze okresy czasu np. rozliczenie miesięczne, kwartalne czy półroczne.

Każda jednostka (np. dział) tworzy swój własny budżet, który wchodzi w skład budżetu firmy.

Funkcje budżetowania

• informacyjna – dostarczającą informacji dla menedżerów dotyczącej stopnia realizacji jakiś określonych zadań polegającą na dostarczaniu menedżerom informacji o stopniu realizacji zadań w postaci okresowych budżetów.
• koordynacyjna – polegającą na powiązaniu działań realizowanych w różnych ośrodkach odpowiedzialności i ujęciu ich w jednym spójnym budżecie.
• motywacyjna – wpływają na menedżerów oraz pracowników w odniesieniu do odpowiedzialności za wydatki oraz sumę pieniędzy pozostałą w budżecie
• kontrolna- pozwala na ocenę stopnia realizacji określonych zadań.

Etapy budżetowania

• opracowanie założeń do budżetu,
• opracowanie budżetu,
• uzgodnienie i zatwierdzenie budżetu,
• realizacja i kontrola wykonania budżetu,
• reakcja na wyniki kontroli

Rodzaje budżetowania

• odgórne – opracowanie budżetu na poziomie menadżerów wyższego szczebla zarządzania,
• przyrostowe – stworzenie budżetu na podstawie danych z poprzedniego okresu najczęściej pomnożonych o odpowiedni wskaźnik,
• „od zera” – opracowanie budżetu na podstawie dokładnej analizy
• sztywne – oparte na założeniu, że wielkości zaplanowane nie mogą ulec zmianie w trakcie trwania okresu budżetowego,
• partycypacyjne – kierownictwo niższego szczebla oraz pracownicy przygotowują budżety cząstkowe weryfikowane przez menedżerów wyższego szczebla,
• elastyczne – odzwierciedlają faktyczne zmiany poszczególnych wielkości w porównaniu do wielkości planowanych,
• kroczące – stworzenie dokładnego budżetu dla określonego okresu np. miesiąca lub kwartału,
• statyczne – tworzone dla określonego czasu, po jego upływie tracą ważność,

Bibliografia

• Bień W. (2016), Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa
• Bieńkowska A. (2016), Organizacje zarządzane controllingowo – wyniki badań empirycznych, Journal of Management and Finance, Vol. 14, Nr 2/1
• Dźwigoł H. (2011), Controlling w procesie zarządzania współczesnym przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice
• Lachiewicz W. (red.) (2017), Klasyfikacja budżetowa 2017, C.H.Beck, Warszawa
• Szczęśniak S. (2016), Proces ciągłego doskonalenia przedsiębiorstwa, Journal of Modern Management Process, Vol. 1, Nr 2
• Szczypa P. (2014), Rachunkowość zarządcza, CeDeWu, Warszawa